Utrecht
Bron

In de vijftiende eeuw vonden in Utrecht de eerste heksenprocessen plaats. Heksen zouden allerlei spreuken uitvoeren en magie kunnen beoefenen, omdat ze een pact waren aangegaan met de duivel - vaak waren dit vrouwen. Uiteraard waren zij geen echte heksen en konden ze niet echt toveren. Vaak waren deze vrouwen gewoon slachtoffer van slechte timing en de zoektocht van de kerk naar iemand die ze schuld konden geven voor ongelukken.

Pas in de zestiende eeuw vonden de eerste heksenverbrandingen plaats. De publicatie van het handboek ‘De Heksenhamer’, speelde daarbij een rol. In dit handboek stond namelijk hoe heksen ontdekt zouden worden en hoe je ze het beste kon martelen.

In Utrecht waren er zowel processen voor het stadsgerecht als voor het nieuwe Hof van Utrecht. Het Hof van Utrecht berechtte ook personen die uit de hele provincie Utrecht afkomstig waren. Eén van de grote heksenprocessen vond plaats in 1595, toen bijna alle leden van een katholiek boerengezin uit Hoogland bij Amersfoort op de brandstapel eindigden. Dit proces was wel het laatste grote heksenproces in Utrecht waarbij een straf werd uitgesproken, maar het was niet het einde van het bijgeloof. In 1611 werd Geertgen uit Veenendaal nog beschuldigd van hekserij en in 1614 werd Jannichgen Veelmans uit Utrecht verhoord en onderzocht op duivelstekens, maar uiteindelijk niet veroordeeld. Nog in 1781 werd een vrouw uit Kamerik ervan beschuldigd dat zij de kaas zou betoveren.

Als herinnering aan deze heksenprocessen maakte de beeldhouwer Cornelis Groeneveld deze lantaarnconsole bij de Bezembrug. Hij toont een vrouw op een bezem. Heksen zouden immers geen gewicht hebben en dus kunnen vliegen.

Herkomst

Maker

Fotodienst GAU, fotograaf, 1977, beeldhouwwerk door Cornelis Groeneveld

Datering

01-01-1977 - 31-12-1977

Organisatie

Het Utrechts Archief

Nummer

66985

Link

https://hetutrechtsarchief.nl/beeldmateriaal/detail/9b79a5a7-7ae5-5c5a-bdbd-7c89a85df331/media/8b6f0091-9290-4abf-6286-38fb672d2fae?mode=detail&view=horizontal&q=66985&rows=1&page=2

Beschikbare tools

Overzicht van bron(nen) op de kaart

Alle bronnen