Utrecht
Bron

Adriaan Florenszoon Boeyens is in 1459 geboren in Utrecht als zoon van een timmerman. Hij kan goed leren en na de Latijnse school mag hij op kosten van Margaretha van York, de hertogin van Bourgondië, naar de universiteit van Leuven. In 1490 wordt Adriaan tot priester gewijd en in 1491 promoveert hij tot doctor in de theologie. Hij krijgt een aantal kerkelijke functies met een inkomen, zoals deken van de Sint Pieterskerk in Leuven, pastoor aan het Groot-Begijnhof in Leuven en kanunnik van Oudmunster in Utrecht. In 1507 wordt Adriaan benoemd tot leermeester van Karel V. In 1515 stuurt Karel V hem naar Spanje om voor hem te bemiddelen met de Spaanse koning Ferdinand van Aragon over de troonsopvolging. Adriaan blijft in Spanje als bisschop van Tortosa en als grootinquisiteur bij de Spaanse inquisitie. 

Adriaan hoopt terug te kunnen keren naar Utrecht en koopt een claustraal huis in het gebied van het kapittel van Sint Pieter om daar een nieuw huis te laten bouwen. Als grapje schrijft hij in 1517 aan ene vriend dat hij zelfs dit huis in Utrecht zou willen hebben als hij paus zou worden. Hij is in dat jaar verheven tot kardinaal. 

In 1521 sterft paus Leo X. Adriaan is niet aanwezig bij het conclaaf voor de keuze van de nieuwe paus. In januari 1522 kiezen de kardinalen in Rome Adriaan tot paus. In Utrecht is dat aanleiding tot een groots feest. Er wordt een processie georganiseerd, waarbij alle burgers met een brandende toorts mee moeten lopen. Alle inwoners moeten hun straat vrijmaken van sneeuw, ijs en vuilnis. Op elke brug over de Oudegracht wordt een triomfvuur aangestoken en de omwonenden van de brug met het mooiste vuur krijgen als prijs twee vaten bier. De Bakkerbrug wint! Alle arme Utrechters krijgen een gratis brood en misdadigers krijgen gratie.

In augustus wordt Adriaan in Rome gekroond. De nieuwe paus is niet enthousiast over wat hij in Rome aantreft. Hij ergert zich aan de levenswijze van de kardinalen, die leven met minnaressen en hun kinderen baantjes geven, en aan het vele bloot in de kunst in het Vaticaan. De kardinalen op hun beurt ergeren zich aan Adriaan, die geen feesten geeft en uitermate eenvoudig leeft. De belangrijkste agendapunten van de nieuwe paus zijn het tegenhouden van de reformatie en het beschermen van Europa tegen de invallen van de Turken. Om die reden probeert hij een einde te maken aan de oorlog tussen Karel V en de Franse koning Frans I. 

Op 5 augustus 1523 wordt Adriaan ernstig ziek. Hij overlijdt op 14 september.

Herkomst

Maker

Anonieme prent (ets) uit ca. 1675 naar de situatie van 1522/1523. Onder de prent een 8-regelig gedicht van G. Brandt. De prent is afkomstig uit: G. Brandt, Historie der Reformatie, Amsterdam, 1677.

Datering

01-01-1522 - 31-08-1523

Organisatie

Het Utrechts Archief

Nummer

38760

Link

https://hetutrechtsarchief.nl/beeldmateriaal/detail/ff6d9a65-ac81-564c-8509-58d88265a7be/media/5fd3e772-e71a-974c-636f-357a89d91c58?mode=detail&view=horizontal&q=38760&rows=1&page=6

Gerelateerde thema's

Een eeuw van opstand

Trefwoorden

Paus

Beschikbare tools

Overzicht van bron(nen) op de kaart

Gerelateerde bronnen

Alle bronnen