Na de Tweede Wereldoorlog begon er een periode van herstel en wederopbouw voor Nederland. Er is in deze periode echter geen sprake van volledige vrede. De jaren na de Tweede Wereldoorlog worden namelijk gekenmerkt door de Koude Oorlog en een periode van dekolonisatie. In dit thema leer je van alles over Utrecht tijdens deze periode.
De Koude Oorlog wordt gekenmerkt door de gespannen vrede tussen 'Oost' en 'West'. Het grootste deel van de landen in Oost-Europa bevonden zich in de communistische invloedssfeer, geleid door de Sovjet-Unie. West-Europa bevond zich in de kapitalistische invloedssfeer, geleid door de Verenigde Staten. Deze stonden tot 1991, de val van de Sovjet-Unie, lijnrecht tegenover elkaar. Er waren veel confrontaties tussen de twee kanten, maar dit leidde in geen geval tot een directe oorlog.
Het communisme gaat uit van het gemeenschappelijke bezit van alle middelen in de staat, waardoor iedereen gelijk zou kunnen zijn. Uiteindelijk zouden zaken als geld daarom niet meer nodig zijn. In de realiteit was dat anders. Door middel van collectivisatie, het oprichten van collectieve boerderijen, en een snelle industrialisatie wordt de Sovjet-Unie wel een industriële grootmacht, maar een groot deel van de bevolking profiteerde hier niet van. De Sovjet-Unie werd langzamerhand een totalitaire dictatuur. Dat betekende dat de hele maatschappij ondergeschikt was aan de overheid. Andersdenkenden en politieke tegenstanders werden opgepakt. Het communisme was als enige ideologie toegestaan. Het kapitalisme gaat uit van een vrije economie. De staat reguleert de economie en de prijzen van goederen niet, waardoor er winst kan worden gemaakt. Over het algemeen karakteriseerde de kapitalistische invloedssfeer in deze periode ook door democratie en vrije verkiezingen.
Ook is het belangrijk om niet te vergeten dat er in de koloniën, van onder andere Nederland, nog hard werd gevochten. Ook waren er wel degelijk oorlogen tussen kapitalisme en communisme, alleen niet op Europees grondgebied.
