Utrecht
Thema

In 1914 dreigt ook Nederland in oorlog te raken met Duitsland. Daarom worden 200.000 mannen opgeroepen voor het leger. Dit heet mobilisatie.

Oproep voor het leger
Op 31 juli 1914 luiden in het hele land de klokken en worden overal aanplakbiljetten opgehangen. Nederlandse mannen worden opgeroepen voor militaire dienst. Ze  worden per trein naar de grens of naar één van de andere verdedigingslinies gebracht. Velen worden ondergebracht bij burgers. Dat heet inkwartiering. Er worden duizenden paarden gevorderd: wie een geschikt paard heeft, moet het inleveren voor het leger.

Water als wapen
Het Nederlandse leger heeft te weinig mitrailleurs en moderne kanonnen. Maar er is een ander belangrijk wapen: water. De Nieuwe Hollandse Waterlinie is een belangrijke verdedigingslinie. De linie bestaat al sinds de 19e eeuw en loopt van de Biesbosch langs de oostkant van Utrecht naar Muiden. Om de vijand tegen te houden kunnen hele gebieden onder water gezet worden. Dat heet inundatie. Een laagje water van 30 tot 40 cm is voor de vijand te diep om er doorheen te kunnen trekken en te ondiep om overheen te varen. Tijdens de mobilisatie werd het water op voorbereidingspeil gebracht, nog niet alles werd echt onder water gezet. Sloten werden tot de rand gevuld en polders waren drassig. Op strategische plekken en plekken die hoger liggen, staan forten. In de provincie Utrecht kun je nog veel zien van de Nieuwe Hollandse Waterlinie: forten, schuilplaatsen, sluizen, etc. Tijdens de mobilisatie werden de forten van de waterlinie bemand.

Nederland neutraal, leger paraat
Nederland wil niet betrokken raken in de strijd. Dat gebeurt uiteindelijk ook niet. Maar ook een neutraal land heeft een leger nodig: je moet laten zien dat je niet zomaar onder de voet gelopen kan worden. Daarom blijft het leger de hele oorlog paraat. De troepen zijn vooral bezig met het aanleggen en versterken van loopgraven en prikkeldraadversperringen, oefeningen en het onderhoud van materieel. De leefomstandigheden van de soldaten en de voeding zijn vaak slecht. De militairen vervelen zich ook. Daarom gaan burgers activiteiten voor hen organiseren, zoals muziekuitvoeringen, voorstellingen en lezingen.

Bekijk hier het filmpje over Geert Been over het dagelijks leven van een soldaat op het Fort bij Vechten.

 

Toon 25 bronnen

Tijdvakken

Beschikbare tools

Overzicht van bron(nen) op de kaart